परिचय
श्री कृष्ण चालीसा (Shree Krishna Chalisa)
॥ दोहा ॥
बंशी शोभित कर मधुर, नील जलद तन श्याम।
अरुण अधर जनु बिम्बा फल, पिताम्बर शुभ साज॥
जय मनमोहन मदन छवि, कृष्णचन्द्र महाराज।
करहु कृपा हे रवि‑तनय, राखहु जन की लाज॥
॥ चौपाई ॥
जय यदुनन्दन जय जगवन्दन — जय वसुदेव देवकी नन्दन।
जय यशुदा सुत नन्द दुलारे — जय प्रभु भक्तन के द्रिग् तारे।
जय नट‑नागर नाग नथैया — कृष्ण कन्हैया धेनु चरैया।
पुनि नख पर प्रभु गिरिवर धारो — आओ दीनन कष्ट निवारो।
वंशी मधुर अधर धरी तेरी — होवे पूर्ण मनोरथ मेरो।
आओ हरि पुनि माखन चाखो — आज लाज भारत की राखो।
गोल‑कपोल, चिबुक अरुणारे — मृदु मुस्कान मोहिनी डारे।
रंजित राजिव नयन विशाला — मोर मुकुट वैजयंती माला।
कुण्डल श्रवण पीतपट आछे — कटि किंकणी काछन काछे।
नील जलज सुंदर तनु सोहे — छवि लखि, सुर नर मुनि मन मोहे।
मस्तक तिलक, अलक घुँघराले — आओ कृष्ण बाँसुरी वाले।
करि पय पान, पुतनहि तारयो — अका बका कागासुर मारयो।
मधुवन जलत अग्नि जब ज्वाला — भै शीतल, लखितहिं नन्दलाला।
सुरपति जब ब्रज चढ़यो रिसाई — मसूर धार वारि वर्षाई।
लगत‑लगत ब्रज चहन बहायो — गोवर्धन नखधारि बचायो।
लखि यसुदा मन भ्रम अधिकाई — मुख महं चौदह भुवन दिखाई।
दुष्ट कंस अति उधम मचायो — कोटि कमल जब फूल मंगायो।
नाथि कालियहिं तब तुम लीन्हें — चरणचिन्ह दै निर्भय किन्हें।
करि गोपिन संग रास विलासा — सबकी पूरण करी अभिलाषा।
केतिक महा असुर संहारयो — कंसहि केस पकड़ि दै मारयो।
मात‑पिता की बन्दि छुड़ाई — उग्रसेन कहं राज दिलाई।
महि से मृतक छहों सुत लायो — मातु देवकी शोक मिटायो।
भौमासुर मुर दैत्य संहारी — लाये षट दश सहसकुमारी।
दै भिन्हीं तृण चीर सहारा — जरासिंधु राक्षस कहं मारा।
असुर बकासुर आदिक मारयो — भक्तन के तब कष्ट निवारियो।
दीन सुदामा के दुःख टारयो — तंदुल तीन मूंठ मुख डारयो।
प्रेम के साग विदुर घर मांगे — दुर्योधन के मेवा त्यागे।
लखि प्रेम की महिमा भारी — ऐसे श्याम दीन हितकारी।
भारत के पारथ रथ हांके — लिए चक्र कर नहिं बल ताके।
निज गीता के ज्ञान सुनाये — भक्तन ह्रदय सुधा वर्षाये।
मीरा थी ऐसी मतवाली — विष पी गई बजाकर ताली।
राना भेजा सांप पिटारी — शालिग्राम बने बनवारी।
निज माया तुम विधिहिं दिखायो — उर ते संशय सकल मिटायो।
तब शत निन्दा करी तत्काला — जीवन मुक्त भयो शिशुपाला।
जबहिं द्रौपदी टेर लगाई — दीनानाथ लाज अब जाई।
तुरतहिं वसन बने ननन्दलाला — बढ़े चीर भै अरि मुँह काला।
अस नाथ के नाथ कन्हैया — डूबत भंवर बचावत नैया।
सुन्दरदास आस उर धारी — दयादृष्टि कीजै बनवारी।
नाथ सकल मम कुमति निवारो — क्षमहु बेगि अपराध हमारो।
खोलो पट अब दर्शन दीजै — बोलो कृष्ण कन्हैया की जै।
॥ दोहा ॥
यह चालीसा कृष्ण का, पाठ करै उर धारि।
अष्ट सिद्धि नवनिधि फल, लहै पदारथ चारि॥